तपाईं अहिले बिचार / अनुभूति सम्बन्धी खबरहरु हेर्दै हुहुन्छ |
आरक्षणको बदला विभेदको निरन्तरता होइन
नेपालमा बर्णब्यवस्थाको शुरूवात, निरन्तरता र पछिल्लो अवस्थाको बारेमा छुट्टै लामो बहस गर्न सकिन्छ । तर यहाँ पछिल्लो अवस्थामा भएका जातिय बिभेदको सेरोफेरोमा रहेर थोरै चर्चा गर्ने जमर्को मात्रै गरेको छु । यहाँ धेरै कुरा हामीले अनुमान गरेभन्दा फरक रहेछ । सारमा भन्नुपर्दा नराम्रा कुरामा हामी कोहीभन्दा कोही कमका छैन रहेछौँ । बाहुनले बढी विभेद अरु जातले कम विभेद गर्ने भन्ने हुँदै होइन । समग्रमा यो कुब्यस्था हो । जसरी जुनफुर्सदमा
कोरियामा किन र कसरी हुन्छ त ठगि ?
आजभोलि कोरोनाले गर्दा मोबाइल हेरेर बस्ने समय बढेको छ। बाहिर जाने, अथवा शारीरिक रुपले केही गर्ने वातावरण नभएकोले पनि धेरैले मोबाइल र कम्प्युटर चलाएर फुर्सदको समय बिताइरहेको पाइन्छ। मोबाइल र कम्प्युटर धेरै चलाउँदा मानसिक स्वास्थ्यमा नराम्रो असर पर्ने त थाहा भएकै हो । त्योभन्दा खतरनाक अहिले आएर इन्टरनेटमार्फत ठगि गर्नेहरूको संख्या धेरै बढेको छ। इन्टरनेटमा जति लामो बस्यौ त्यति नै धेरै ठगी विज्ञापनहरु पनि देख्न सक्छौ । कसैले सस्तोमा मोबाइलफुर्सदमा
युवा नेतृत्वको सवाल र अहिलेका केही भ्रमहरु
युवाको परिभाषा धेरै हिसाबले गर्न सकिन्छ । विभिन्न ठाँउमा फरकफरक हिसाबले यसलाई परिभाषित गरिएको पाइन्छ । संयुक्त राष्ट्रसङ्घका अनुसार १५ देखि २४ बर्ष उमेर समुहलाई युवा भनिन्छ । युरोपमा १५ देखि २९ बर्ष उमेर समुहलाई युवा भनिन्छ । नेपालको सन्दर्भमा १६ देखि ४० बर्ष सम्मलाई युवा मानिएको छ । यो उमेर समुहको सङ्ख्या देशको जनसंख्याको ४०.६८% छ । गत बर्षदेखि स्वबियुको चुनावमा पनि २८ बर्षसम्मको उमेरहद तोकिएको छ । हो,फुर्सदमा
आधारभुत शिक्षामा मातृभाषाको सवाल
छयालीस सालको राजनीतिक परिवर्तनपछि त्यसबेलाको स्थानीय निकायमा स्थानीय भाषा, कला, संस्कृति जगेर्ना गर्ने शिर्षकमा छुट्टै बजेट जान शुरु भयो । तर अपबाद बाहेक त्योबेला काम भने करिबकरिब शून्यजस्तै हुन्थ्यो । यो शीर्षकको बजेट बरु स्थानीय सडक खन्न र सरकारी भवनलगायत भौतिक संरचना बनाउनमा प्रयोग गरिन्थ्यो । किनकी अपबाद बाहेक त्यो बेलाका जनप्रतिनिधिले बिकास भनेको बाटो खन्नु भनेर मात्रै बुझिन्थ्यो । त्यो भन्दा पर बुझ्ने कोशिश पनि गरेनन् । गणतन्त्र आएपछिफुर्सदमा
अकर्मण्य समय, युवा पुस्ताको राजनीतिक बुझाई र भोलिको बाटो
एकजना मित्रले भन्नुहुन्थ्यो “सामान्यतया हाम्रो समाज, हाम्रो देश अनि हाम्रो समय जोसमा भन्दा होसमा धेर चल्छ” । मलाई लाग्छ यति गहिरो एङ्गलबाट हाम्रो समाज र राजनीतिको बिश्लेषण गर्नसक्ने युवा पछिल्लो पुस्तामा बिरलै पाइन्छ । यहाँ अधिकांशले कि त उग्र कुरा गर्छन् कि त पुरै प्रतिगामी कित्ताको वकालत गर्छन् । वा भनौं ५० बर्ष पछाडी फर्किने कुरा गर्छन् । समाज त बगिरहन्छ । यो हामीले चाहेर पनि रोक्दैन । यो समाजकोफुर्सदमा
कोरोना रणसंग्राममा संघर्षपछिको मेरो अनुभव – पिम गुरुङ
आखिर जीवन प्रख्यात वैज्ञानिक चार्ल्स रोबर्ट डार्विनले भने जस्तै “बाँच्नका लागि संघर्ष” रहेछ । सारा विश्व आज यहि विषयमा सबैभन्दा बढि तल्लिन र भयभित छ । आधुनिक विश्वलाई कोरोना महामारीले ठूलो चुनौती दिईरहेको छ । यो लेख तयार गर्दासम्म यसले विश्वभरका १७ करोड २० लाख बढि मानिसलाई आफ्नो भयावह छालमा लपेटिसकेको छ । उच्च सुरक्षा सतर्कता अपनाउँदा अपनाउँदै म सहित मेरो परिवार पनि यो महामारीबाट अछुतो रहन सकेनौँ । बैशाखफुर्सदमा
तामाङ भाषाको क्षेत्रीय भेदहरूको भाषावैज्ञानिक सर्वेक्षण २०२१ प्रारम्भ
तामाङ भाषा नेपाल र नेपालबाहिर भारतको उत्तर-पूर्वी राज्यहरू (पश्चिम वंगाल, सिक्किम, आसाम, नागालैंड), भूटान र म्यानमार आदि देशमा पनि फैलिएको छ। तामाङ भाषीहरू नेपालमा विशेष गरी बागमती प्रदेशमा केन्द्रित छन् र गण्डकी प्रदेश, प्रदेस नं. २ र प्रदेस नं. १ मा पनि बाक्लो बसोबास पाइन्छ। यस भाषाको के कति क्षेत्रीय भेद र उपभेदहरू छन् (यसलाई ‘भौगोलिक भेद’ पनि भन्न सकिन्छ र परम्परागत रूपमा ‘भाषिका’ भनिन्थ्यो), यसबारे हालसम्म भाषावैज्ञानिक अध्ययन अनुसन्धानफुर्सदमा
दलित खसआर्य होइनन्, खसको उत्पत्ति र अर्थ
हामीले हेर्दा खस कुनै अर्को मानव सभ्यता हुँदै होइन । आर्य बाहुन कै नस्ल हो। यो कुराको पछिल्लो वैज्ञानिक पुष्टि अमेरिकाको Salt lake City स्थित युताहा विश्वविधालय (University of Utaha’ USA) को मानव वंश विभागका वैज्ञानिक माइकल बमशाद र भारत आंध्र प्रदेशका विश्व विद्यापीठ विशाखा पट्टनमको Anthropology विभागका वैज्ञानिकले गरेका छन् । विश्वविद्यालय र विद्यापिठका वैज्ञानिक द्वारा सयुक्त रुपमा सन 1995 देखि 2001 सम्म लगातार 6 बर्ष सम्म दक्षिण एसियाकाफुर्सदमा
मृत्युपत्रमा हस्ताक्षर गर्दै महासमरमा हिंडेको दिन -एक छापामारको डायरी-२
साम्यवादी सपना । समानताका कल्पनाहरू । सामन्तवाद-साम्राज्यवाद बिरोधि दरिलो अडान । जनयुद्ध सफल पारेरै छाड्ने चट्टानी मक्सद । गुरिल्ला बनेरै छाड्ने दृढ निश्चयता । साथीहरूसँगको एक तमासको भलाकुसारी । नयाँ बाटोको नवीन यात्राको खुल्दुली । चुनौतीपूर्ण यात्रा पूरा गर्ने अठोट । जिवनोत्सर्ग गर्न परे पनि हाँसीहाँसी गर्ने बाचा । कमरेडली भावना । एक आपसमा आत्मीयता साट्दै सल्लिपीर सुसाईरहेको जुँगुको उकालो सकिनै लाग्दा बाटामा क. प्रभात र क. प्रतिकसँग भेट भयोफुर्सदमा
राष्ट्रिय झण्डा सँग जोडिएको विरक्तताको अर्को पाटो
राष्ट्रिय झण्डा जलाउन पाइदैन । किनकि यस् सँग राष्ट्रियता जोडिएको हुन्छ । राष्ट्रिय एकता र स्वाभिमान जोडिएको छ । सार्वभौमसत्ताको प्रतीक हो राष्ट्रिय झण्डा । राष्ट्रिय झण्डाले नै नागरिकलाई एकताको सुत्रमा एकबद्व गरेको हुन्छ । साथै राष्ट्र र राष्ट्रका नागरिकको पहिचान झल्काउने प्रमुख आधार नै राष्ट्रको झण्डा हो । तर, राष्ट्रिय झण्डा कुनै एक धर्म र सम्प्रदायको मात्रै पहिचान झल्किने खालको हुनु भएन। सबै नेपालीले खुशीका साथ अपनत्व गर्ने खालकोफुर्सदमा