दक्षिण कोरियाको २१औं राष्ट्रपतिमा ली जे-म्यङ
सियोल, ४ जुन २०२५ – दक्षिण कोरियाको राष्ट्रपति पदमा डेमोक्रेटिक पार्टी अफ कोरियाका नेता ली जे-म्यङ निर्वाचित भएका छन्। पूर्वराष्ट्रपति यून सुक-योलको महाभियोग र पदमुक्ति पछिको समय अगावैको निर्वाचनमा लीले ४९.४२% मत प्राप्त गरी पिपल्स पावरपार्टीका किम मून-सूलाई (४१.१५%) पराजित गरे । राष्ट्रिय निर्वाचन आयोगका अनुसार, ६२.१% मतदाताले मतदान गरे, जुन सन् २०२२ को निर्वाचनभन्दा उच्च हो ।
सन् २०२४ डिसेम्बर ३ मा यून सुक-योलले असफल मार्शल ल घोषणा गरेपछि संवैधानिक संकट उत्पन्न भएको थियो । सन् २०२५ अप्रिल ४ मा संवैधानिक अदालतले यूनको महाभियोग सर्वसम्मतिले सदर गरेपछि संविधान अनुसार ६० दिनभित्र निर्वाचन गर्नुपर्ने बाध्यताले यो निर्वाचन आयोजना भएको हो ।
उनले प्रगतिशील नीतिहरूलाई मध्यमार्गी मतदाताहरूतर्फ केन्द्रित गर्दै अभियान चलाए, जसमा आधारभूत आय, सामाजिक कल्याण, र आर्थिक समानतामा जोड दिइएको थियो ।
लीको जितलाई यून सुक-योलको असफलताको प्रतिक्रिया र डेमोक्रेटिक पार्टीको प्रगतिशील एजेन्डाको समर्थनको रूपमा हेरिएको छ। तर, ६.८% युवा बेरोजगारी (१५-२९ वर्ष), लैंगिक असमानता, र राष्ट्रिय पेन्सन कोषको संकटजस्ता मुद्दाहरू उनको लागि चुनौती बन्नेछन् । युवा मतदाताहरूले उनले महिला र अल्पसंख्यकका मुद्दामा स्पष्ट नीति नल्याएको गुनासो गरेका छन् ।
अमेरिकासँगको सैन्य गठबन्धन, व्यापार वार्ता, र उत्तर कोरियासँगको सम्बन्ध सुधारमा लीकै नीतिहरूले उनको कार्यकाललाई प्रभाव पार्नेछ। उनले विस्तारित वित्तीय बजेट र शीघ्र मन्त्रिपरिषद गठनलाई प्राथमिकता दिने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् ।
ली जे-म्यङको पृष्ठभूमि
प्रारम्भिक जीवन र संघर्ष:
ली जे-म्यङको जन्म सन् १९६४ डिसेम्बर २२ मा ग्योंगसांग बुक-दो प्रान्तको एन्डोङमा एक गरिब परिवारमा भएको थियो । आर्थिक कठिनाइका कारण उनले सानैउमेरमा कारखानामा काम गरे, जहाँ उनको बायाँ हातमा स्थायी चोट लाग्यो । औपचारिक शिक्षाबाट वञ्चित भएपनि आत्म-अध्ययन मार्फत कानुनको अध्ययन गरे र सन् १९८६ मा बार परीक्षा उत्तीर्ण गरी वकिल बने ।
राजनीतिक करियर:
* सियोङनामको मेयर (२०१०-२०१८): सियोङनामलाई सामाजिक कल्याण र सुशासनको मोडल बनाए । निःशुल्क युनिफर्म र स्वास्थ्य सेवा जस्ता नीतिहरू लागू गरे ।
* ग्योंगी प्रान्तको गभर्नर (२०१८-२०२१): कोभिड-१९ महामारीमा सबै नागरिकका लागि राहतअनुदान प्रदान गरे, जसले उनलाई राष्ट्रिय चर्चामा ल्यायो ।
* राष्ट्रपति उम्मेदवारी: सन् २०१७ मा मून जे-इनसँग डेमोक्रेटिक पार्टीको प्राइमरीमा हारे। सन् २०२२ को राष्ट्रपति निर्वाचनमा यून सुक-योलसँग ०.७३% को साँघुरो मतान्तरले हारे [स्रोत: कोरिया हेराल्ड, १० मार्च २०२२]।
विवादहरू:
लीमाथि सियोङनामको मेयर र गभर्नर हुँदा डेचाङ-डोङ भूमि विकास घोटालासहित भ्रष्टाचार र सत्ताको दुरुपयोगको आरोप लागेको छ । उनले यी आरोपहरू अस्वीकार गरेका छन् । सन् २०२५को निर्वाचनअघि उनको निर्वाचन कानुन उल्लंघनको मुद्दा स्थगित गरिएको थियो ।
ली जे-म्यङको गरिबीबाट राष्ट्रपति भवनसम्मको यात्रा दक्षिण कोरियाको इतिहासमा उल्लेखनीय छ । उनको प्रगतिशील नीतिहरू, अनुभव, र मध्यमार्गी मतदाताहरूको समर्थनले उनलाई २१औं राष्ट्रपतिका रूपमा निर्वाचित गराएको छ । तथापि, आर्थिक-सामाजिक समस्याहरू र कानुनी चुनौतीहरूले उनको नेतृत्वको परीक्षा लिनेछ ।
