याम मगरको कथाः द्वन्द्व पीडित देखि कोरियाको अग्नि नियन्त्रण कार्यालयको सम्मान सम्म

करिब १२ वर्ष अगाडी सुर्खेतबाट स्नातकोत्तरको अध्ययन गर्न काठमाडौं छिरेका याम सरु मगर त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा भर्ना भएकै वर्ष कोरियाली भाषा पास गरे । त्यसपछि औपचारिक पढाईका कुरा सकिए । सुरु भयो जिन्दगीको खुल्ला विश्वविद्यालयको पढाई कुरा ।

कोरियाली भाषा पास भए । पैसा कमाउने राम्रो जिन्दगी चलाउने आशा पलायो । लटका लट साथी भाइ कोरिया पुगे । कतिले उनलाई म्यासेज गरे । कतिले कहिले हो फ्लाईट भने । घर गाउँका आफन्तको ताल पनि उस्तैथ्यो । कोरियाली भाषा पास गरेको मान्छे कहिले जान्छस् कोरिया ? जिन्दगीमा सोचे जस्तो रहनेछ । उनले कोरियाको आशा मारेर कतै जानु पर्ला कि भन्ने सोचमा थिए । त्यस्तैमा कोरियाली भाषा पास गरेको समय सकिनै लाग्दा कोरियाको लेबर कन्ट्याक अयो । अनि फ्लाईट सेड्युल । उनी कोरिया आए ।

कम्पनीको काम अग्नि नियन्त्रण सम्बन्धी सामन बनाउने छ । कसरी आगो निभाउने । कसरी इमर्जेन्सीमा काम गर्ने भन्ने पनि सिक्नु पर्ने । उनी कम्पनीमै काम गर्दा गर्दै विज्ञ नै जस्तो भए । उनले कम्पनीमा सिकेका काम रियल जिन्दगीमा भने गर्नु परेको थिएन् ।

सम्मानित हुँदाको फोटो

मार्च दुई । दिउसो खान खाएर काममा जान बाहिर निस्कँदै थिएँ । त्यतिकैमा छेउको अर्को कम्पनीमा आगो लागेर जंगलमा छिरिसकेछ । धेरै फैलियो भने आफ्नै कम्पनीमा पनि अइपुग्ने डर थियो । त्यसैले हाम्रो कम्पनीको म सहित ६ जना नेपाली र अन्य कोरियाली मिलेर आगो निभाउनु पर्छ भनेर लाग्यौ । कम्पनीमै भएका सामानलाई प्रयोग गर्यौं । सबै मिलेर कम्पनीबाट आगो निभाउने पाइप बिछ्याउने काम भयो । आगो निभाउने क्रममा पाइप समाएर सबै भन्दा अगाडि म थिएँ । पछाडि बाट सबैले सहयोग गरिरहनु भएकै थियो ।

केही समय पछि अग्नी नियन्त्रण कार्यालयबाट ११९ नम्बरको गाडी आइपुग्दा जंगलको आगो हामीले निभाइ सकेका थियौँ । आगो सुरु भएको कम्पनीमा भने आगोले कम्पनीको एउटा डिपार्ट लगभग जलिसकेछ । अग्नि नियन्त्रण कार्यालयबाट आकाहरूले कम्पनीका आगो निभाए ।

सुर्खेत हुँदै पोचनमा काम गर्ने याम सरु मगरका चर्चा कोरियामा छ । छेउमै रहेको कम्पनीमा लागेको आगो निभाउन महत्वपूर्ण भूमिका निभाएको भन्दै वारुणयन्त्र नियन्त्रक कार्यालय पोछनले सम्मान गरेपछि ऊनी चर्चामा आएको हो ।

दक्षिण कोरियाको राजधानी सौलबाट सार्वजनिक यातायातमा करिब २ घण्टा जतिको दूरी पर्छ पोछन । त्यहीँको आगो नियन्त्रणका सामानहरू बनाउने कम्पनीमा काम गर्छन् उनी । १० वर्ष अगाडि आउँदा नेपाली उनी एक्लै थियो कम्पनीमा । उनैको काम मन पराएर अन्य नेपालीलाई पनि राख्न थाल्यो साहुले । काम खोज्न आउने कतिपयलाई आफैले फकाएर पनि राखेको बताउँछन् याम ।

इपिस परिक्षामा ५० वटामा ५० वटा नै मिलाएको उनलाई यहाँ आएपछि भने भाषाले ठूलो धोका दियो । त्यो बेला मोडेल प्रश्नहरूको उत्तरहरू मात्र कण्ठस्थ गरे पुग्थ्यो । त्यसैले अक्षर मात्र चिन्न सके पास गर्न खासै समस्या थिएन । उसले त्यसै गरे र पास गरे ।

कोरिया आएर भाषा नजाने पछि काममा पनि समस्या पर्ने नै भयो । मेसिनहरू चलाउनु पर्ने काम । सेटिङहरू धेरै मिलाउनुपर्ने । कोरियाली सँगै सिक्नु पर्दाको पिडा अहिले पनि सम्झिन्छन् । तेल भनेर सेजे (भाँडा माझ्ने सफर) किनेर ल्याएको र त्यसैमा माछा फ्राई गरेको तीतो अनुभव पनि छ उनीसँग । सुरुमै कम्पनी छाड्न मन नलागेको पनि हैन । तर त्यसमा पनि भाषाकै कारणले प्रकृया बारे थाहा नभएर अरू कम्पनी खोजेर जान नसकेको दुखेसो छ उनको ।

काम गर्दै गएपछि कम्पनीको लागि चाहिने आवश्यक भाषा पनि सिक्दै गए । काम पनि जानियो । अरू नै देशकाहरु धेरै भएको कम्पनीमा विस्तारै नेपाली साथीहरू पनि थपिदैं गए । त्यसपछि त्यही रमाइलो लाग्न थाल्यो । साहुले पनि नेपाली कामदार नै धेरै मन पराए ।

उक्त दिन खान खाएर बाहिर निस्कदा करिब १ बजेको समय थियो । तर काममा नगएर आगो निभाउने तिर लाग्नु पर्याे । खासमा उक्त कम्पनीको मेसिनमा बिजुली सर्ट भएर आगो लागेको रहेछ । एकजालाई ठुलै चोट लागेको र केहीलाई सामान्य घाइते भएको रहेछ । पछि थाहा पाइयो ।

आगो निभाउन आएको गाडि सँगै क्यामरा सहितको पत्रकारको टोली पनि आईपुगेको रहेछ । दमकलले त्यो कम्पनीमा आगो निभाउँदै गर्दा पत्रकारहरू भने अगाडी आगो निभाएका टोलीमा भएका कोरियनहरूसँग कुरा गर्दै थियो । पछि टिभीमा यामकै कम्पनीको फुजाङ्ले बोलेको पनि आएको रहेछ । १० बर्ष भयो कोरिया आएको । र त्यति नै वर्ष भयो यही कम्पनीमा काम गरेको । तै पनि कोरियन भाषा अझै राम्रोसँग नआएको कुरा गर्न धक मान्दैनन् उनी । त्यसैले कोरियनहरु के बोले उसलाई मतलब भएन । साथीहरू सँगै उनी पनि लागे आफ्नै काम तिर ।

काम डे नाइट चल्छ । खान भने आफैले बनाएर खानु पर्छ । काम अली गाह्रो र धेरै खट्नुपर्ने छ । प्रायः शनिवार र आइतवार पनि काम गर्नु पर्छ । त्यसैले न कतै जान पाईने भो न भाषा लगायत अन्य शिपमुलक सिप नै सिक्न पाइयो । कहिलेकाहीँ छुट्टी मिलि हाल्यो भने फुटबल भने खेल्न जान्छन् याम ।

घटना भएको करिब हप्ता १० दिन भएको थियो । घटना भयो सबै मिलेर आगो निभायो । बाँकी रहेको आगो अग्नि नियन्त्रण कार्यालयबाट आएकाहरुले निभाए । सकियो । काममै व्यस्त हुने यामलाई त्यो कुरा खासै ठूलो लागेको पनि थिएन ।

सम्मान थाप्ने दिन (१३ मार्च) बिहानै कम्पनीको फुजाङले आज अलि सफा लुगा लगाएर आउनु भन्दैथ्यो । ठिकैको कपडा लगाएर गएँ । आगो नियन्त्रण कार्यालयबाट ५/६ जना कोरियनहरू आएका रहेछन् । सबैको अगाडी राखेर उनीहरूले यामलाई एउटा प्रमाण पत्र थमाए । कोरियनहरूले धन्यवाद सहित थप के के भन्दै थिए । उनले सबै बुझेनन् । खासमा आफूले ठूलै काम गरेको त लाग्दैन । सबै मिलेरै गरेको हो । आफूले मानवीय हिसाबले जे गर्न सकिन्थ्यो वा गर्नु पर्थ्याे त्यो गरेको हुँ भन्छन् याम । जे भए पनि सम्मानित हुन पाएकोमा खुसी छन् ।

उनी भन्दा पनि धेरै खुसी भएको रहेछ यामको साजाङ(साहू) । कम्पनीमा लामो समय काम गरेको । सबै काम जनैकै छ । मुख्य काम पनि उसैको जिम्मामा छ । २ कार्यकाल अर्थात् करिब १० बर्ष(९बर्ष ८ महिना) पछि कानुनी रूपमा अदक्ष कामदार(E-9) भिषामा कोरिया बस्न पाइँदैन । तर साहू उनलाई जसरी भएपनि राख्न चाहन्छन् । त्यही अनुसार प्रकृयाहरु पनि अगाडी बढाएको रहेछ । सम्मान पत्र पाएपछि भिषा परिवर्तन गर्न केही भएपनि सहयोग पुग्ने भएर खुसी भएका रहेछन् साजाङ । हामी कोरियामा भएका सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो । कोरियामा सबैभन्दा प्यारो भनेकै काम हो । काम जसले गर्छ उसैलाई मन पराउँछन् । कसैले त छुट्टी पठाउन पनि चाहँदैनन् । दियो भने पनि थोरै समयका लागि दिन्छन् ।

याम आफैलाई भने कोरियामा धेरै बस्ने रहर छैन । किन भने घरमा ७८ वर्ष कटेका बुढा र बुढी आमा छिन् । बुढेसकालको सहारा चाहिन्छ भन्दै ५ छोरीहरू पछाडि रहरले पाएको यो छोराले कुरा बुझेनन् भन्ने बुबा आमाको मनमा नपरोस् भन्ने चाहन्छन् । तर पनि साजाङले कर गरेपछि उनी आफैले सबै मिलाइदिन्छ भनेपछि नाइँ भन्न सकेन । त्यसै त आफ्नै भिषामा बस्नेहरु पनि धेरै छन् कोरियामा । भलै यसमा सबैको आ–आफ्नै विवशता र कारणहरू होलान् ।

उसका पनि धेरै सपना छन् । कोरिया आएपछि केही पुरा भए केही बाँकी छन् । वि.सं.२०५८ साल तिर द्वन्द्व बाट पिल्सिएर पुर्ख्यौली थाथलो गडी गाउँलाई छाडे पछि आफ्ना परिवारको दुःखका दिन सुरु भएको सम्झना ताजै छ मनमा । सुर्खेत वीरेन्द्रनगर चिसापानी झरेपछि दुःखजीले गरेर एस.एल.सी सम्म पढाई दिए बुवा आमाले । त्यसपछि काम गर्दै क्याम्पस पढ्दै बुढेसकाल लागि सकेका बुवा आमालाई भरथेग गर्दै आए ।

भिषा परिवर्तन भइहल्यो भने बाआमा र श्रीमतीलाई एकचोटी कोरिया घुमाउने ठूलो धोको छ । बस् त्यति गरे पछि नेपाल फर्किने अनि आफ्नै गाउँ ठाउँमा केही गरेर बाआमाको बुढेसकालको सहारा बन्न चाहन्छन् याम ।