दक्षिण कोरियामा २०१६ मा २१ नेपालीले ज्यान गुमाए

सिउल,
दक्षिण कोरियामा विभिन्न शिलशिलामा रहेका नेपालीहरुमध्ये सन २०१६ मा विभिन्न कारणाले २१ जनाको मृत्यु भएको छ । जसमध्ये सबैभन्दा बढी ७ जनाले आत्माहत्या गरेको सउल स्थित राजदूताबासको तथ्यकंमा उल्लेख छ । त्यस्तै औधोगिक दुर्घटनामा परी ज्यान गुुमाउनेको संख्या ५ रहेको छ ।

दूताबासद्धारा प्राप्त तथ्यकं अुनसार अज्ञात (सुुतेकै अवस्थामा) मृत्यु हुनेको संख्या ४ जना रहेको छ भने सडक दुर्घटना ( कार एक्सीडैन्ट )मा परी २ जनाको ज्यान गएको छ । त्यस्तै बैवाहीक भिषामा आएका दुई महिलाको रोगका कारण मृत्यु भएका छन भने एक जना इपिएस कामदारको हृदयघातका कारण मृत्यु भएको तथ्यकंमा उल्लेख गरिएको छ ।

सबैभन्दा बढी संख्यामा रहेको आत्मा हत्यागर्ने मध्ये एक जना व्यावसायी थिए भने बाँकी ६ जना इपिएस मार्फत काम गर्न आएका कामदार हुन् । मृतकको संख्यामा गत वर्ष भन्दा यो वर्ष कमी देखिएको छ । तर आत्माहत्या गर्नेको संख्यामा गत वर्ष झै यो वर्ष पनि अग्रस्थानमा छ । औधोगिक दुर्घटना भने गत वर्ष भन्दा यो वर्ष बढेको पाइएको छ ।

यो वर्ष कोरियामा मृत्यु हुने महिलाको संख्या ३ जना रहेको छ । जसमा एक जना इपिएस कामदार गोरखाकी सृजना पन्तको कोरिया आएको चार महिनामै कुखुराको मासु पेल्ने मेसिनमा परेर निधन भएको थियो । अर्को पेपर म्यारिज भिषामा आएका डोल्मा शेर्पा बोनम्यारो रोगका कारण लामो समय उपचार पछि निधन भएको थियो । त्यस्तै बैवाहिक भिषामा करिब ३ वर्ष अघि कोरियन नागरिकसंग विवाह गरी आएकी जेजु दोकी लाक्पा नामकी एक महिलाको क्यानसरको कारण मृत्यु भएको थियो ।

गत वर्ष २०१५मा मृत्यु भएका २३ जना मध्ये आत्माहत्या गर्नेको संख्या ९, औधोगिक दुर्घटना ४, हृदयघात ४ , अज्ञात (सुतेकै अवस्थामा ) २, सडक दुर्घटना २ , एचआइभि प्रभावित एक जना र एक जनाको नेपाली द्धारा नै हत्या भएको थियो ।

कोरियामा इपिएसबाट काम गर्न आएका कामदारहरुमा आत्माहत्या गर्नेको संख्या बढ्दो छ । यसबारे सउल राजदूताबासका श्रम सहचारी देवराज ढकालले कोरिया आउने उच्च शिक्षा हासिल गरेका युवाहरु सोचे जस्तो काम गर्ने वातावरण नमिलेपछि मानसिक तनाबको शिकार हुने गरेको बताउनुहुन्छ । साथै नेपालमा सौलियतपूर्ण काम गरिरहेका युवाहरु तथा कामै नगरैका किशोर यहाँ आएपछि कडा मेहनतसाथ छिटो र लगातार काम गर्नुपर्ने वातावरणमा भिज्न कठिनाइ पर्छन् । यसका बाबजुद पनि साहुबाट रुखो व्यवहार भएपछि युवाहरुमा मानसिक तनाबका कारण आत्माहत्या गर्ने गरेको श्रम सहचारी ढकालको विश्लोषण रहेको छ ।

त्यस्तै नेपालका परिवारबाट पनि अनावश्वक तनाब दिइ पारिवारीक सन्तुलन नमिलेपछि युवाहरुले आत्माहत्या गर्ने गरेको पाइएको श्रम सहचारी ढकालले बताउनुभयो । कति युवाहरुले फोनमा रुदै आप्mनो समस्या बताउने गरेको र साहुले कुटपिट गरेता पनि प्रमाण पेश गर्न नसक्दा कानुनी उपचार पाउनु नसकेको गुनासो आफूलाई सुनाउने गरेको ढकालको अनुभव छ ।

पछिल्लो समय औधोगिक दुर्घटना बढ्नुमा कम्पनीको लापरवाही रहेको श्रमसहचारी ढकालले बताउनुभयो । घटनालाई अध्ययन गर्दा धेरै जसो कामदारहरु औजार सफा र मर्मत गर्नेक्रममा दुर्घटनामा परेको पाइएकोले नयाँ कामदारलाई प्रशिक्षित नगरी यस्ता काममा लगाएर कम्पनीले लापरवाही गरेको उहाँले विश्लेषण गर्नुभयो । सम्भावित खतराई अंकीत गरी दुर्घटना हुनुभन्दा अगाडी नै सूचित गरिने साइरन जस्ता प्रावधानको व्यवस्था गरी कम्पनीले सुरक्षित तरिका नअपनाइएको श्रम सहचारी ढकालले बताउनुभयो ।