मगरात र मगर संघको दायित्व

डोलु आलेमगर
काम गर्ने जस अपजसको दुवैको भागिदारी हुन्छन् । यो सत्य हो कि कुनै पनि संघ सस्थामा रहेर काम गर्दा झनै जस भन्दा अपजस धेरै भेटिन्छन ।

म आजसम्म नेपाल मगर संघ कोरियाको कुनै पनि बैठकमा उपस्थित नभएको कारणले मेरो यो लेखले उठाउन खोजेको विषय मेरो अधिकारको हो वा होइन अज्ञान छु। तर सबै कार्यसमितिका पदाधिकारीहरु र सल्लाहकारहरु समक्ष माफी माग्दै आफ्नो छोटो दिमागले नबुझेको कुराहरुलाई यहाँहरु समक्ष राख्न चाहेको छु। गल्ति भए क्षमाप्रार्थी छु।

मगर संघ दक्षिण कोरिया एउटा जातीय संगठन हो । यो राजनीतिबाट अलग रहनुपर्छ वा पर्दैन, यसको काम कर्तव्य र अधिकारको क्षेत्र के हो कति हो ? मैले विधान पनि नपढेको कारणले त्यतातिर धेरै जान चाहिन । तर जातीय संगठनहरुले जातीय अधिकारको कुरा गर्छ कि जस्तो लाग्छ जुन राजनीतिक विषयसंग सम्बन्धित हुन पनि सक्दछ।

विषयतिर प्रवेश गर्न चाहान्छु । यतिबेला नेपालमा जातीय पहिचान र अधिकारको राजनीति चलिरहेको छ। जसले जति सशक्त आवाज उठाउन सक्यो तिनैको अधिकार स्थापित हुने परिपाटीको निरन्तरता छ नेपालमा तर दुख हामि नेपालको धेरै जनसंख्या भएको आदिवासी जनजातिहरु मध्यको मगरहरु यस हिसाबमा निक्कै कम्जोर देखिएका छौं। त्यसैको प्रमाण स्वरुप आज ६ प्रदेशको संघियतामा मगरहरुलाई अल्पमतमा पर्ने नियतले ३ प्रदेशतिर विभाजन गरेको छ। ऐतिहासिक भुमी मगरातलाई ३ टुक्रा पारिएको छ।

हिजोका शासकहरुले गर्ने गरेको विभेद र फुटाउ र शासन गर भन्ने सिद्धान्तको शृंखलालाई आजका कथित लोकतन्त्रक/गणतन्त्रका मसिहाहरुले पनि जारि राखेको प्रष्ट देखिन्छ । तर हाम्रो आवाज खोइ ? हामी सचेत मगरहरुको स्वर खोइ ? के हामी ‘आइ एम प्राउड टु बी मगर ‘ भन्ने नाराले मात्र हाम्रो पहिचानको रक्षा हुन्छ ? कुनै कार्यक्रममा मगर भेष धारण गरेर, झोर्ले भनेर मात्रै हाम्रो अधिकार स्थापित हुन्छ ? त्यसमा मगर संघ दक्षिण कोरियाको भूमिका के रहन्छ ? के रहनु पर्थ्यो ? मैले जान्न चाहे अधिकार छ वा छैन अज्ञान छु।

मगरातको विषयमा हाम्रो फरक फरक धारणा हुन् सक्ला त्यो अलग कुरा हो। तर यहाँ मगरहरुलाई संधै अल्पमतमा पर्ने, मगरहरुलाई कहिल्यै राजनीतक रुपमा माथि उठ्न नदिने, राज्यको नीतिनिर्माण तहमा पुग्नै नदिने गरि फेरी पनि नयाँ नेपाल भनिने संघीयताको सीमांकन गरिएको छ । जुन विषयमा नेपाल मगर संघले विरोध गर्दै आएको छ। त्यसैको विरोध स्वरुप भाद्र ३ गते अर्थात् भोलि संविधानसभाको भवन अगाडी बृहत प्रदर्शन गर्ने विरोध र्याली निकाल्ने भनिएको छ। त्यो बारेमा मगर संघ कोरियाको धारणा के हो ? समर्थन वा विरोध ? समर्थन हो भने उक्त विरोध कार्यक्रमसंग ऐईकबद्धता जनाउदै एउटा विज्ञप्ति किन सार्वजनिक गर्न सक्दैन ? मगरातलाई छिन्नभिन्न बनाउने र मगरहरुलाई अल्पमतमा पर्ने गरि ६ प्रदेशको संघीयता कोरिदा मगरहरुलाई ३ तिर विभाजन गर्दा हाम्रो धारणा के हो ? समर्थन वा विरोध ? विरोध हो भने मगर संघ कोरियाले एउटा विज्ञप्ति समेत किन निकाल्न सक्दैन ?

अन्त्यमा हामी नेपाली हौँ नेपाल रहे मात्र मगरात र मगर अधिकारको आवाज उठाउन सक्छौं। हामीले जातीय सद्भाव र सह-अस्तित्वलाई ख्याल गर्दै आफ्नो आवाज उठाउन सक्नु पर्दछ। तर हाम्रो अधिकारको विषयलाई अतिरन्जित गरेर हामीलाई जातिय विखण्डनकारी र जातीय सद्भव बिगार्न उद्धत भन्नेहरुले यो बुझ्नु जरुरि छ कि एक हातले ताली बज्दैन। एकहोरो रोटि पाक्दैन। हामीले चुपचाप सहेर मात्र सद्भाव कायम रहन सक्दैन।

मगरहरु “मगरवाद” प्रताडित छौं। मगरवाद भनेको केवल रंगरमाइलो गर्ने र त्यसैमा रमाउने अर्थमा हेरेको छु। नेपाल मगर संघ दक्षिण कोरियाको हकमा पनि यो लागू नहोस भन्ने चाहान्छु। हामी पूर्ब वा पश्चिम हिमाल,पहाड वा मधेश जहाँजहाँका मगरहरु हौँ हामीलाई फुटाउने र राज गर्ने शासकहरुको खेलदेखि हामी सचेत हुनु जरुरि छ। हामी विस्वको जुनसुकै कुनामा रहेपनि एक भएर आवाज उठाउनु जरुरि छ।आज नेपालका मगरहरु र सिंगो नेपाल मगर संघले अधिकार को निम्ति आवाज उठाउंदै गर्दा नेपाल मगर संघ दक्षिण कोरियाले जातीय अधिकार प्राप्तिको लडाइमा निमुख भएर बस्नु शोभनीय भयो या भएन?

फुच्चेले फुच्चे विचार राखेको छु र फेरी पनि समस्त पदाधिकारी र सल्लाहकारहरु समक्ष माफी माग्न चाहन्छु।

स्याङ्जा
हाल -दक्षिण कोरिया