कोरियामा औद्योगिक दुर्घटना परेकाले नेपालबाटै विमा दावी गर्न पाउने

रीतु थेबे

काठमाडौं – दक्षिण कोरियामा काम गरेर फर्केकाहरुले नेपालबाटै औद्योगिक दुर्घटनावापतको क्षतिपूर्ति दावी गर्न पाउने भएका छन | कोरियाको श्रम कल्याण परिषद् र एचआरडीले प्रणालीमा सुधार गरेपछि स्वदेश फर्केका कामदारले पनि क्षतिपूर्ति दावी गर्न पाउने भएका हुन । यसअघि कोरियामा कार्यरत कामदारले मात्रै यसबापतको विमा दावी गर्न पाउँथे ।
कोरियामा काम गरेको चोटकै कारण नेपालमा आएर विरामी परेकाहरु र मृत्यु भए उनीहरुका परिवारले औद्योगिक दुर्घटना विमा दावी गर्न पाउने एचआरडी कोरिया इपिएस सेन्टर नेपालका निर्देशक ली दोङ सिर्कले जानकारी दिनुभयो । ‘कार्यस्थलबाट भएको रोग वा दुर्घटना देखिए विमा दावी गर्न सकिन्छ ।’ उहाँले भन्नुभयो, ‘प्रमाणित भए कानूनी र गैरकानूनी दुवै हैसियतमा बसेका कामदारले क्षतिपूर्ति पाउँछन । रोजगारदाताले विमा नगरिदिएको भएपनि पीडितले क्षतिपूर्ति रकम पाउँछन ।
औद्योगिक दुर्घटना विमा अन्र्तगत उपचार खर्च, काम नगरेको अवधिको तलब, दुर्घटना तथा रोग क्षतिपूर्ति पेन्सन, अपाङ्ग भत्ता पीडित कामदारले पाउनेछ । कामदारको मृत्यु भए हकदारले काजकिरिया खर्च पाउँछ । तर सडक दुर्घटना, झैझगडा लगायत अरु कारणले ज्यान गुमाएका वा अंगभंग भएकाहरुले भने यो विमा दावी गर्न पाउने छैनन । कामका कारण भएको रोग वा दुर्घटना हो होइन भन्ने कुरा कोरियाको स्वास्थ्य सम्बन्धी चेकजाँच गर्ने एक समितिले गर्नेछ ।

नेपालबाटै विमा दावी गर्न एचआरडी कोरिया इपिएस सेन्टरले सहयोग गर्नेछ । कोरियामा काम गरेका नेपाली कामदारले स्वास्थ्य, रोजगार, नागरिक पेन्सन र औद्योगिक दुर्घटना गरी चार किसिमका विमा दावी वापतको क्षतिपूर्ति पाउँछन ।
नेपाल ‘कमिटेड वर्कर’ पठाउनेमा पहिलो, पिबिटीमा दोश्रो

सन् २०१५ को शुरुदेखि अहिलेसम्म २ सय जना नेपाली ‘कमिटेड वर्कर’का रुपमा कोरिया पुगेका छन । इपिएस मार्फत कोरियामा रोजगारी गर्न पठाउने १५ वटा देशमध्येको यो पहिलो ठूलो संख्या हो । पुनःरोजगारी अन्र्तगत एउटै कम्पनीमा पाँचवर्ष काम गर्नेहरु ‘कमिटेड वर्कर’ का रुपमा कोरिया जान पाउँछन ।

त्यस्तै सोही अवधिमा ४ हजार ५ सय २४ जना नेपाली कामदार रोजगारीका लागि कोरिया पुगेका छन । यो संख्या कम्बोडिया पछिको दोश्रो हो । ४ हजार १ सय ९८ जना कामदार पठाएर तेश्रो स्थानमा इण्डोनेसिया छ ।