कोरियाको “नुन” मा नेपाली “नून” छर्दा …

एउटा ठूलो बोरामा नुन थियो, फन्जाङ्निम(टिम क्याप्टेन)ले छिकेछा (सामान लोडअन्लोड गर्ने मेसिन)ले बोरा उठायो अनि मलाई एउटा साबेल दियो । हातको इसाराले नै बोरासंगै बस्न भन्यो । त्यो बोरामा भएको नून बाटोभरी र कम्पनीको जहाँ जहाँ गाडी र फोरक्लिफ्ट हिड्नु पर्ने हो त्यता त्यता छर्नु रे ।

आकाशबाट सेतो कपासको भुवाजस्तै हिउँ झरेको छ झरेको छ । भुइँमा सेताम्मे भएर घुँडा मुनितिर हिउँ आउने भैसक्यो । झन्डै दुई घण्टा भुुवासरिको हिउँसँग नून छर्दै बित्यो । भुइँ त सेतम्मे थियो नै आफु पनि त्यस्तै भएछु । हो त्यही मेरो जिन्दगीको पहिलो भेट थियो हिउँसँगको । यसो भनौ पहिलो लुकामारी थियो ।

कम्पनीमा चिसो बढ्न थालेपछि १५ वटा जति ठूलो ठूलो बोराहरु ल्याएर गोदाममा राखेका थिए । त्यो बेला खासै वास्ता गरेको थिइन तर एकदिन ओभरटाइमको काम त्यही बोरामा भएको सामान प्लास्टिकको अर्को स–साना झोलामा प्याक गर्नु पर्ने भयो । त्यही बेला चाल पाएँ त्यो त अरु केही नभएर नूनको बोरा पो रहेछ । प्याकेटको नून आउनु अघि हामी नेपालीले ढिको नून खाएकै हो । अहिले पनि गाउँघरमा गाई बस्तुलाई खुवाउने त्यस्तै नून हो । मलाई थाहा थिएन हिउँ पगाल्न यसरी नून छर्कन्छ भनेर । सुरुमा अनौठो लाग्यो । हामीले दुइटा बोरा जतिको नुन प्लाष्टिकमा हालेर बाटोको छेउछाउमा चाङ बनाएर राखेका थियौं । त्यही नुन हिउँ पर्दा यसरी छरेपछी एकैछिनमा पग्लेर पानी बन्दो रहेछ ।

हिउँलाई कोरियन भाषामा नुन भनिन्छ भनेर नेपालमै हुँदा कोरियन भाषाको बेसिक कक्षामा नै थाहा पाएको मलाई कोरियन “नुन“ मा यसरी नेपाली “नून” छर्नु पर्दा झन अनौंठो लाग्यो ।

नेपालमा हुँदा काठमाडौं आसपासको नगरकोट तथा पुल्चोकी डाँडा लगायतका ठाँउमा हिउँ परेको समाचार आएपछि मानिसहरू लस्कर लागेर खेल्न जान्थे । अहिले पनि जान्छन् । आफुलाई पनि रहर नभएको काहाँ हाे र, तर जान पाइएपो ? कारण धेरै थिए । कहिले अफिसको काम, कहिले घरको । आफु व्यस्त भएको बेलामै हिउँ पर्ने । कसरी जानु ? मन हुँदा हुँदै पनि कहिल्यै जान सकिएन ।
बर्ष त मैले भुँले । काठमाडौ धुम्म थियो । चिसो मौसम । साथीहरुले हिउँ पर्छ खेल्न जाउँ भने । जिन्दगीमा पहिलो पटक हिउँ खेल्न पाइने भयो भनेर खुशी हुँदै पुलचोकी डाँडालार्इ गन्तव्य बनाइयाे । हिउँ त अलि अलि मात्रै परेछ क्यारे नपुग्दै हिउँ पग्लि सकेको जानकारी फर्कनेहरुबाट पाएपछि बिच बाटो बाटै फर्कियौं । त्यसपछि मनमा रहर भएपनि जान पाइएन । सकिएन ।

यही हप्ता काठमाडौं उपत्यकामै हिउँ परेको र त्यसमा रमाएको फोटोहरु सामाजिक सन्जालमा यत्रतत्र देखियो । सायद नेपालमै भएको भए आफु पनि त्यसरी नै रमाइन्थ्यो होला । तर आफू त यहाँ दिन दिनै र महिनौ सम्म त्यही हिउँमा खेलेको पनि तीनबर्ष भैसकेछ । पहिले पहिले कोरियामा भएका साथीभाइले हालेको हिउँसँगको फोटोहरुले बिदेश जान उक्साउँथ्यो तर यता आएपछि मेरालागि हिउँसँग खेल्नु त रहर नभएर बाध्यता भएकाे छ ।

कोरिया आएर कम्पनी आइपुगेको पहिलो दिन पनि हिउँले स्वागत गरेको सम्झन्छु । ट्रेनिङ सेन्टरबाट कम्पनी पुगेर गाडीबाट ओर्लिदा टाउकोमा फुर्फुर हल्का हिउँ झर्यो जस्ले केहि बर्ष अगाडि १४ फेब्रुअरीका दिन काठमाडौमा परेको हिउँको सम्झना मात्र दिलायो । तर भोलिपल्ट उठेर बाहिर निस्किदा पुरै सेताम्मे देखे । होस्टेल अगाडिको रुखहरुको हाँगा हाँगहरुमा हिउँका डल्लाहरु अड्किएर बसेका थिए । रुखका पात नभएकोले होला ती हिउँका डल्लाहरुनै पात झै लाग्यो । तर त्यो दिन न खेल्न सके न रम्न सके ।

एकदिन अगाडि कम्पनी आइपुग्न ट्रेनिङ सेन्टरबाट करिब ४ घन्टा लागेको थियो । आइपुग्दा लागेको थियो यो कोरिया हुँदै हैन । पात बिना उभिएका रुखहरुले भरिएको ठूलो जंगलको फेदमा थियौ हामी । वरिपरि हेर्दा हरियो कहिँ देखिएन । जताततै सुख्खा र उजाड थियो । मानौ त्यो कुनै मरुभूमिको अनकन्टार ठाउँ हो । बस्तीको नाममा ९/१० वटा टिनको छाना भएको एक पाखे स–साना झुपडीहरु थिए । हेर्दा भुकम्प पछि गाउँ सहर जताततै बनेका जस्ताको अस्थायी टहरा जस्तै लाग्थ्यो । त्यो पनि सुनसान । तर एकछिन पछि गुढुङ्ढुङ गर्दै ठूलो आवाज सुने । पछि थाहा पाएँ कम्पनीकै सुरुङ भित्र माइन पड्काएर ढुङ्गा निकालिदो रहेछ । त्यो बेला लाग्यो हामी त कोरिया हैन भारत र पाकिस्तानको बोडर(LOC) तिर पो आइपुगिएको हो की ? त्यसै त नेपालको माटो छाडेर जहाजको पाइला परेदेखी बढ्न थालेको मुटुको धड्कनको रफ्तार कति पुग्यो होला । अहिले संझिदा पनि अत्यास लागेर आउँछ । सबै दृश्य देखेपछि संगै आएको साथीतिर आँखा सोझाउदै सोधे “हैन यार हामी कहाँ आइपुग्यौ यस्तो ? यो कोरिया नै हो त ?“ ।“ “खै…?“ बाहेक उसले पनि केही जबाफ दिन सकेन । हेर्दा उसको पनि अनुहार निन्यागरो देखे अनि आँखाको भाव पनि अर्कै देखेँ । सायद उसले पनि मलाई त्यस्तै देख्याे होला ।

मेरो त सबै कुरा नौलो थियो । जहाज देखि परदेश सबै नयाँ र नौलो । पहिलो पटक भोग्दै थिएँ । संगैको साथीले भने दुनियाँ भोगिसकेको कुरा नेपालको ट्रेनिङ सेन्टरमा भेटेपछि थाहा पाएको थिए । पाकिस्तान र इन्डियाको बोडरमा इन्डियन आर्मी र हिउँ सङ्गको अनुभव र ४/५ बर्षको अन्तै वैदेशिक रोजगारीको उसको अनुभवले मलाई अलि ढुक्क पारेको थियो । जहाजमा पनि उसैको पछि पछि लागेकोले मलाई खासै गाह्रो अनुभव गर्नु परेको थिएन । उसो त इपिएसको अन्य साथीहरू पनि नभएका हैनन । तर कोरिया पुगेर पनि ऊ संगै हुने भएकाले अरुसँग हाइ हेल्लो मै रह्यो । तर यहाँ आइपुगेर स्थिति हेरेर ऊ पनि नाजवाफ भएको देख्दा मन अमिलो भयो ।

दिउँसो करिब २ बजेतिर आइपुगेका हामीलाई खाना खाने ठाउँ (सिक्ताङ) देखाएर त्यसैको छेउमा अलि पर अघि देखेको जस्तै झुपडीमा लेगेर यहि हो बस्ने ठाउँ भनेर देखायो । बाहिर जस्तो देखेपनि भित्र भने खासै नराम्रो लागेन । तर सामान जम्मा २ वटा दराज बाहेक केही थिएन । बोइलर (कोठा न्यानो बनाउने सिस्टम) चलाउन सिकाएर गएको कोरियनले एकछिन पछि एउटा एउटा ब्लाङ्केट, डसना र सिरानी ल्याइ दियो ।
नेपालमा चार खुट्टे नै भएपनि खाटमा सुत्ने हामी यहाँ भुइँमै चित्त बुझाउनु पर्ने भयो । हुन त कोरियनहरु पातालो तन्ना ओछ्याएर भुइँमा नै सुत्छन । त्यसरी सुत्दा दिउसो काम गरेर दुखेको ढाड पनि निको हुन्छ भनेर भाषा पढ्दा टिचरहरुले भन्थे । नबुझेको चित्त बुझाएँ ।
कम्पनी के को हो ? कस्तो काम ? के गर्नुपर्ने हो ? जस्ता नेपाल बाटै बोकेर आएको अनेकौ प्रश्नहरुको उत्तर अझै पाएका थिएनाैं । त्यस्तै चिन्ता लिएर सुतेका हामी बिहान उठ्दा जीवनकै पहिलो पटक नजिकबाट देख्न पाएको हिउँको दृश्यमा कसरी रमाउन सकिन्थ्यो र ?

हामी २०१६ को मार्चको तेस्रो हप्तामा कम्पनी आइपुगेका थियौं । त्यो हिउँ नै त्यो सिजनको अन्तिम हिउँ रहेछ । त्यसपछि बिस्तारै मौसम न्यानो हुदै गयो । अर्को हिउँ देख्न गर्मिपछिको अर्को सिजन कुर्नु पर्यो । त्यसपछि हिउँ परेको हरेक दिन पहिलो काम नै हिउँसँग खेल्नुपर्ने भयो । फरक यति मात्र हो कि यसरी हिउँमा खेल्दा न सेल्फी खिच्न पाइन्थ्यो न भिडियो बनाएर फेसबुकमा पोस्ट गर्न नै सकिन्थ्यो । सुरुमा त्यस्तो रहर कम्ती भएको थिएन । तर होस्टेलबाट बिहानै निस्केर फर्किदा बेलुका रात परिसक्थ्यो । अनि राती कसरी फोटो खिच्नु ? अलि पछि भएपछि हिउँ देखेरै वाक्क दिक्क हुन थाल्याे । अहिले त अबसर पाउँदा पनि खासै रुचि लाग्दैन । यहाँ त हिउँ पर्दा पनि हाम्रो नेपालमा साउने झरी जस्तै हप्तौं दिन सम्म लगातार पर्ने अनि त्यही हिउँ सुक्न महिनौं लाग्ने । अगाडि परेको हिउँ सुक्न नपाउदै अर्को पर्न थाल्छ अनि हिउँ माथी हिउँ थपिँदै गएर मैहिनौ सम्म रहदोरहेछ । त्यही हिउँ जमेर बरफ बनेर चट्टान भन्दा साह्रो बन्दाेरहेछ । त्यो सानो बस्तीको छेउमा बगिरहेको खोला ठ्याक्कै रोकिएर बरफ बन्छ । वरिपरि जताततै जमेर बरफ भएको हुन्छ । त्यसपछि तापक्रम लगातार घट्दै गएर माइनस २०/२५ डिग्री सम्म पुग्छ । ज्यानमा ज्याकेट माथी ज्याकेट, थप्दा पनि भित्र ठन्डाराम हुने भएपछि कसरी मन पर्नु हिउँ ?

कोरिया त सिस्टममा चलेको देश भएकोले दिउँसो जति चिसोमा खेल्नु परेपनि बेलुका भने तातो पानीमा नुहाएर न्यानो कोठामा भने सुत्न पाइन्छ । तर हाम्रै देशको हिमाली भेगमा बसोबास गर्नेहरुले कसरी सकेका होलान जस्तो लाग्छ । हुस्सु लाग्दा काठमाडौंमै पनि घर बाहिर निस्कन ठुलै तयारी गर्नु परेको अनुभवले कम्पनीका साथीहरुले जाडोमा त –२०/२५ डिग्री सम्म पुग्छ भन्दा नै निकै डराएको थिएँ । तर के गर्नु जस्तो परिस्थित आए पनि भोग्नै पर्यो ।

हिमालै हिमालको देश नेपालबाट आएको मान्छे हिउँ नदेखेको र नखेलेको भन्दा उल्टो अनौठो मान्छन् कोरियनहरु । सायद सगरमाथाको देश नेपाल भनेर चिनिने हरेक मान्छेले त्यस्तै अनौठो मान्दा हुन् । तर उच्च पहाडी भेगकाले बाहेक मध्य पहाडी र तराईका अधिकांश मानिसले हिउँ प्रत्येक्ष हेर्न र खेल्न पाउनु नौलो अनुभव नै हो ।

हुन त कोरिया लगायत बर्षको अधिकांश समय हिउँ पर्ने देशकाहरुमा हिउँको सदुपयोग गरेर आन्तरिक र बाह्य पर्यटनको प्रवर्धन पनि गरेको पाइन्छ । हिउँमै खेल्ने विभिन्न खेलहरुका पनि आविस्कार गरिसकेका छन् । कोरियामै २०१८ को विइन्टर ओलम्पिक (Winter Olympic 2018) भएको थियो । उक्त समय विश्व भरीक हजारौं पर्यटकहरू आएका थिए । यहाँ अहिले म बसेकै गाङ्वन्दो प्रान्तमा भएको थियो । कोरियाकै चिसो क्षेत्र मानिने यहाँ हिउँमा खेल्ने स्टेडियमहरु छन् । यसरी विकसित देशहरुले जस्तै नेपालमा पनि हिमाली भेगमा हिउँको सदुपयोग गर्न सकियो भने थप पर्यटक भित्र्याउन सकिन्थ्यो कि ?