एनसीसीको अस्तित्व र एक्सपायर भिजन (विश्लेषण )


फोनिज कोरिया संवाददाता

कोरियाको नेपाली समाजमा अहिले नेपाली सम्पर्क समिति (एनसीसी) बारे बहस चलिरहेको छ | यसको भावी नेतृत्व र अस्तित्वको बिषयलाई लिएर अनेक चर्चा र ब्याख्या हुने गरेका छन | अधिबेशन नजिकिंदै गर्दा यसको टिप्पणीहरु अझ बढी भएका छन् | कोरियामा फैलिएको मर्सका कारण दर्जनौं सस्थाले अधिबेशन रोक्न माग गरेका छन् भने सस्थापनले जुन २८ मा अधिबेशन गरेरै छोड्ने निर्णय गरेको छ |

 

एनसीसी कोरियामा रहेका आम नेपालीहरुको छाता र साझा संस्था हो, त्यसैले सबैखालका विचार र चिन्तनहरुलाई आफ्नो मार्गपथमा निर्देशक सिद्धान्तको रुपमा लिनुपर्दछ तर यसको बिपरित ती मूल्य मान्यता र मागहरुलाई कुल्चिने प्रयास गरेको छ | जुन २८ मै अधिबेशन गर्नुपर्ने खेलाँची कारणहरु पेश गरेर दायित्वबाट पन्छिन खोजेको छ | इतिहास बोकेको संस्था जिबन मरणको दोसाँधमा रहंदा सतही कारण देखाएर जिम्मेवारीबाट भाग्न खोज्नु ज्यादै दुखको बिषय हो |   अभिमतको सम्मान र कदर गर्ने जमानामा निरंकुसता लादेर बुलन्द आवाजहरुको अपमान गर्न खोज्नु उतिकै खेदजनक बिषय हो | आखिर अधिबेशन गर्न किन हतार गरीएको छ त ? यसका केहि  कारणहरु देखिन्छन |

 

औसत रुपमा अघिल्लाभन्दा अहिलेको कार्यसमिति असफल र बिबादास्पद रह्यो | दुई बर्षे कार्यकालमा जनमानसको मन जित्ने कुनै काम गर्न नसकेको घाम जतिकै छर्लंग छ | ‘यो एनसीसीले गरेको कार्यक्रम हो’ भनेर गर्ब गर्न लायक को कुनै काम कुरो अघि सार्न सकेन | सहयोग दिने र लिने बिषयमा सधैं छायाँमा रह्यो | जनसरोकारको बिषयमा उसको ‘क्लियर भ्वाइस’ कहिल्यै सुनिएन | एनसीसी एउटा स्वतन्त्र र ईतिहास बोकेको सस्था भए पनि लाचार छायाँको आरोपहरु धेरैपटक खेप्नुपर्यो | यस्तो अवस्थाले सिर्जना गरेको हतास मानसिकता र हीनताबोधको दलदलबाट यो समिति छिट्टै उन्मुक्त हुन चाहन्छ | अधिबेशन गर्न हतारिनुमा यो पहिलो र प्रमुख कारण हुनसक्छ |

 

त्यस्तै आउँदो कार्यसमितिका लागि दुई चारजनाको कोठे बैठकले तयार गरेको खाका अनुसार ‘पकेट- पात्र’ छनौट गर्न चाहनु दोश्रो कारण हुनसक्छ | यसअघिका परिघटनाले यस्तै प्रवृतिको पृष्ठपोषण गरेको छ | भन्ने बेलामा ‘साझा र छाता सस्था’ भनिए पनि पदाधिकारीको नामावली पहिल्यै पकेटमा तय गरिएको हुन्छ | मतदान प्रकृया केवल हात्तिको देखाउने दाँत मात्र हुने गरेको छ | किनभने सदस्यता बितरण ज्यादै संकीर्ण र मनोमानी ढंगले हुँदै आएको छ | सदस्यता वितरण र नबिकरणको खुल्ला कार्यक्रम नल्याइनुले पनि यो तर्कलाई अरु प्रमाणित गर्दछ | यस अघिका समितिहरुले पनि एनसीसीलाई तुङदेमुन दुर्ग वरिपरी मात्र राखेकै हुन् | यो प्रवृतिलाई अहिलेको समितिले पनि निरन्तरता दिने काम गरेको छ | यसै चंगुलबाट मुक्त हुन नसकेपछि सदस्यता वितरणलाई बिस्तारित र प्रभावकारी रुपमा अघि सर्न सकेन | न त सापेक्ष रुपमा बिधानको संशोधन परिमार्जन गर्नैसक्यो | अहिले सदस्य संख्या कति छ ? कति सदस्यको सदस्यता अध्यावधि गरिएको छ ? आर्थिक आयव्ययको पारदर्शिता के हो ? यस्ता महत्वपूर्ण यक्ष प्रश्नहरुको उत्तर खोजिने सम्भावनाबाट पन्छिन र ‘पकेट-पात्र’ नियुक्तका लागि जुन २८ उपयुक्त तीथि मानिएको हुनसक्छ |

 

अधिबेशनको मितिलाई पछि सार्दा एनसीसी कुनै संस्थामा मर्ज हुनुपर्छ भन्ने मत बढ्दै जाने निश्चित छ | यो मतको बहुमत भयो भने साँच्चै भोलि एनसीसी नरहन पनि सक्छ | यस्तो अवस्थामा ‘लेन्डुप दोर्जेको ट्याग’ लाग्नसक्ने र कोरियाको इतिहासमै यसको अपजस अहिलेको कार्य समितिलाई जाने भएकाले पनि अधिबेशनको हतारो भएको हुन सक्छ |

 

पछिल्लो समयमा एनसीसीलाई अस्तित्वमा राख्ने वा कुनै संस्थामा मर्ज भएको औपचारिक घोषणा गर्ने ? जस्ता बिषयमा पनि चर्चा र छलफल हुने गरेको छ | यो संस्था आफैमा बृहद छ | यसमा सबै बर्ग, जाति, भाषा, क्षेत्र र सस्कृतिलाई एकाकार बनाउन सक्ने दयारा छ | यति हुँदाहुँदै पनि केके कारण यसको भावी अस्तित्वमा प्रश्न चिन्ह खडा भयो ? कुनै समय कोरियामा सिंगो देशको प्रतिनीधित्व गर्ने संस्था आज किन यसरी धरासयी बन्यो ? किन साझा र छाता संस्थाको उपमा र पगरीलाई अक्षुण राख्न सकेन ? यसका केहि तात्विक कारणहरु छन् |

 

१.  एक्सपायर भीजन :-अन्यथा नसोचिएमा हालसम्म एनसीसी ओल्ड भर्सनकै प्याटर्नमा चलेको छ | अझ स्पस्ट भन्नुपर्दा १९९० को दशकमा कोरिया प्रवेश गरेकाहरुले नै एनसीसी, एनआरएनको नेतृत्व र पदाधिकारी छनौटमा खुट्टा घुमाइरहेका छन् | यसलाई ओल्ड भर्सनको श्रेणीमा राख्न सकिन्छ | यो श्रेणीको नेतृत्व २००८ सम्म ठीकै त थियो | तर त्यस यता हाङगाङमा धेरै पानी बग्यो | योगीहरुको भूमि धेरै नेपालीहरुको पसिनाले भिज्यो | देशका सक्षम नागरिकहरुको आगमन ह्वात्तै बढ्यो | कलाकार,पत्रकार, प्राध्यापक, निजामती कर्मचारी मात्र नभएर जिल्लास्तरका राजनीतिक खेलाडीसम्म आए | संख्या बढ्दै गएपछि भरपर्दो समुदाय वा संस्थाहरुको खोजि हुनु स्वाभाविक थियो यो आवश्यकता पुरा गर्न क्षेत्रीय, जातीय र परोपकारी संस्थाहरु जन्मिएर काम गर्न थाले | उनीहरुको यो खोजि र आवश्यकतालाई एनसीसी जस्तो माउ संस्थाले ‘क्याच’ गर्न सकेन | नेतृत्व नयाँ पुस्तालाई हस्तान्तरण गर्ने सोच कहिल्यै भएन | कालान्तरमा नीर्जिब बस्तुले पनि रुपरंग परिवर्तन गर्छ’ भन्ने मान्यतासम्मलाई बुझ्ने क्षमता राखेन | समयले कोल्टो फेरिरहंदा पनि ‘एक्सपायर भीजन’ मै चलिरह्यो | जसले आजको स्थितिलाई निम्तो दियो |

 

२.  नेतृत्वको असक्षमता:- एनसीसी यस्तो हबिगत अवस्थामा पुग्ने मुख्य कारण नेतृत्वको असक्षमतालाई लिन सकिन्छ | यसको भागीदार अघिल्ला नेतृत्वले पनि लिनुपर्छ | उमेरद्वारको सक्षमता जाच्ने कसीको अभावमा नेतृत्व असक्ष बन्न पुग्दछ | त्यसैको परिणाम हो अहिलेको अवस्था | यसबाट पाठ सिक्न जरुरि छ | कुनै पनि संस्थामा नेतृत्व फेरिएपछि अघिल्लो कार्य समितिको नकारात्मक पक्ष त्यागेर सकारात्मक पक्षलाई अनुसरण गर्नुपर्छ भने आफ्नो कार्यकालको प्रथामिकताहरुको सूची तयार कार्य योजना बनाउनु पर्दछ | दशक नाघ्दा पनि एनसीसीमा यस्ता कार्य योजनाहरुको सुची कहिले सुन्नमा आएन | मार्ग प्रसस्त बिनाको यात्रा जोखिम हुन्छ |

 

सलनाल छुसक जस्ता पर्वहरुमा नेपाली सस्था गर्ने कार्यक्रम बाडफाडमा आफैले तय गरेको मान्यता र बिधानलाई तिलान्जली दिएर काखा पाखाको नीति अख्तियार गर्नु एनसीसीको नेतृत्व असक्षमताको अर्को ध्योतक हो | यो प्रवृति अघिल्ला समितिहरुमा पनि देखिएकै हो | यहि नीतिका कारण नेतृत्व तहले सार्बजनिक स्थलहरुमा अपमान समेत भोगेका छन् |

 

३.  ब्याच र भाषणमुखी कार्यशैली :-कोरियाको संघ संस्थामा देखिएको सबैभन्दा डरलाग्दो प्रवृति हो यो | प्राय संस्थाको नेतृत्वकर्तामा यो प्रवृतिले दरो जरा गाडेको छ | यो मुसा प्रवृतिकै रुपमा देखिएको छ | आफैले प्वाल परेको डुंगा डुब्न लागेपछि मुसा अर्को डुंगामा हम्फाल्छ | त्यस्तै केहि मुसाहरु अहिले नयाँ डुंगामा हाम्फाल्न दाउ हेरिरहेका छन | अनुत्पादक भाषण गरेर आत्मरतीमा रमाउनेको लर्को लामो छ | त्यसो त सकारात्मक चिन्तन भएका र रचनात्मक काम गर्ने कार्यकर्ताको संख्या पनि नभएको होइन तर केन्द्रमा ब्याच र भाषणमुखी कार्यशैली हाबी भएको देखिन्छ | यो प्रवृतिबाट मुक्त हुन नसक्नु एनसीसीको ठुलो दशा हो | थोरै भए पनि रचानात्मक काम गर्नु उपयुक्त हुन्छ | गर्ने मान्छेले भाषण र आसन नगरी नै ठुल्ठुला परोपकारी कामहरु गरेको सबैको आखा सामु छन् |

 

४.बौद्धिक तथा युवा पुस्ताको उपेक्षा :- अहिले कोरियामा जुझारु नेपाली युवाहरुको संख्या अत्यधिक रहेको छ | बिज्ञान, प्रबिधि र नेतृत्व कौसलमा दक्षता भएकाको संख्या कम छैन | उनीहरुलाई स्थान दिएर परिचालन गर्नको सट्टा उपेक्षा गर्यो | त्यस्तै संस्थाको भावी रणनीति र कार्ययोजना बारे बौद्धिकवृतसंग बेलाबेलामा परामर्श लिनु राम्रो हुन्थ्यो |   एनसीसीले बौद्धिक वृत र युवा दस्ताको क्षमतालाई कहिल्यै आँकलन गर्नको सट्टा उपेक्षा गर्यो र सार्बजनिक सरोकारका बिषयहरुमा उनीहरुको मनोराय लिने काम कहिल्यै गरेन | तुङदेमुन दुर्गको परिधिमै फन्को मारी रह्यो |

 

५.नियमन संयन्त्रको अभाव :-एनसीसीलाई नियमन गर्ने कुनै निकाय छैन | उसले बिधान पालना गरेको नगरेको कुरा जाच्ने कुनै कसी छैन | नियमन संयन्त्रको अभावले अहिले स्थिति सिर्जना भएको गरेको पक्कै हो |

 

निष्कर्ष :- एनसीसी ऐतिहासिक संस्थामा दर्ज गरिरहने हो भने १५ औं अधिबेशन १ बर्ष पछि सर्नु पर्दछ र ६ महिनासम्म कुनाकुनामा पुगेर सदस्यता वितरण गर्नुपर्दछ | यसलाई ‘पुनर्जागरण अभियान’ संचालन गरेर सबै जातीय,बर्गीय र क्षेत्रीय संस्थाहरुसंग सद्भावनाको हात फैलाउनु पर्दछ | संस्थालाई मजबुत बनाउन क्षेत्रीय र बर्गीय बिभागहरु गठन गरेर परिचालन गर्नुपर्दछ | बिगतका कमि कमजोरीहरुलाई पर्गेलेर त्यसबाट पाठ सिक्नुपर्दछ | हालसम्म भएको आर्थिक गतिबिधिलाई पारदर्शी रुपमा सार्बजनिक गर्नुपर्छ | यसको भावी रणनीति र कार्य योजनाहरु स्पस्ट पार्नुपर्दछ | सबै खाले भावना, चिन्तन, बिचार र ३० हजार नेपालीलाई समेट्न सक्ने जुझारु कार्यसमिति बनाउनुपर्छ | झारा टार्नलाई मात्र हो भने जुन २८ नै पनि उपयुक्त तीथि हुनसक्छ | फेरी पनि यस्तै प्रसङ्गहरु एनसीसी रहेसम्म उठिरहने छन् |

 

आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस |
सम्बन्धित शिर्षकहरु
  • गायिका इन्द्रेनी लोप्चनको तामाङ सेलो ‘बर्कोमा लुक्ने मैच्याङ’ सर्वाजनिक
  • गायक जिबन बोम्जनको ‘बुँईकले झ्यालैमा’ सार्वजनिक
  • गायिका इन्द्रेनी लोप्चनको म्युजिक भिडियो ‘होई आपा होई आमा’ सार्वजनिक 
  • कवि शकुन आँसुले दोङ्देमून शहर साहित्यमय बनाइन्।
  • ईपिएस

    वन र सेवा क्षेत्रमा पनि कोरियाले नेपाली श्रमिक ल्याउने

    अनलाइन खबर दक्षिण कोरियाले यो वर्ष (सन् २०२४)देखि रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस)मार्फत थप ३ वटा क्षेत्रमा पनि नेपाली श्रमिक लिन थाल्ने भएको छ । कोरियाली सरकारले नेपालबाट वन क्षेत्र, सेवा क्षेत्र र रुट इन्डष्ट्री क्षेत्रमा पनि श्रमिक ल्याउने भएको हो । अहिले कृषि, ...

    एम टि यूको प्रतिनिधि सभा बैठक सम्पन्न, WPS को लागि संघर्ष गरिने

    प्रवासी श्रमिकहरुको अधिकारको निम्ति आवाज उठाउँदै आएको संस्था प्रवासी श्रमिक युनियन MTU दक्षिण कोरियाको प्रतिनिधि सभा बैठक २०२४ सम्पन्न भएको छ। सौल स्थित कोरियन प्रजातान्त्रिक श्रमिक महासंघ (केसिटियू) को हलमा सम्पन्न सभाले गतवर्षको गतिविधिहरुमाथि छलफल एवम ...

    राजु लामाको मंगोलियन हार्ट ब्याण्डले कोरिया तताउने निश्चित

    दक्षिण कोरियाको महान चाड सलनालको अवसरमा हुने ४ दिने लामो बिदाको पहिलो दिन फेब्रुअरी ९ तारिख नेपालको सुप्रसिद्ध गायक राजु लामाको मंगोलियन हार्ट व्याण्डको लाईभ कन्सर्टले कोरियाको माईनस डिग्रीको चिसो मौसममा नेपाली गीत संगीत मार्फत नेपाली माहोल तताउने निश्चित ...

    महिला / बालबालिका

    कोरियामा निर्मलाको अत्माहत्याले उब्जाएको प्रश्न

    मञ्जु गुरुङ ,, " म्याम म यहाँबाट निस्कन चाहन्छु । साइन मागेको पनि दिदैन । इलिगल बनाइदिन्छु भन्छ । काम पनि दिदैन । नेपालबाट आएको ६ महिना भयो । रिन ...

    कोरियामा महिलाका लागि महिलाका अध्यक्षमा पार्वती

    दक्षिण कोरियामा नेपाली महिलाहरुद्धारा संगठित महिलाको लागि महिला नाम संस्थाको अध्यक्षमा व्यवसायी तथा समाजसेवी पार्वती मोक्तान चयन भएका छन् । ...

    कोरियामा निबन्ध प्रतियोगितामा उत्कृष्ठ पुरस्कार प्राप्त लेख

    अलबिदा आमा -बाला राई निद्रामै थिएँ, म्यासेन्जरमा आएको फोनको घण्टीले ब्युझिएँ । हतार उठेर सिरानीनिर राखेको फोन तानें बिहानको छ बज्नै लागेको ...

    एनआरएन कोरियाले जुम मार्फत तिज मनाए

    एनआरएनए दक्षिण कोरियाले महिलाहरुको ठूलो चाड तिजलाई जुम मार्फत छलफल गरी मनाएका छन् । एनआरएन महिला संयोजकको नेतृत्वमा शुभकामना आदन प्रदान तथा ...